در کشور ما پس از سالها بحث درباره لزوم بهکارگیری پایههای مالیاتی جدید، بهتازگی طرحی توسط نمایندگان مجلس برای اضافه شدن مالیات بر عایدی سرمایه به جمع قوانین مالیاتی مطرح شده است.
به گزارش ایرنا، در شرایطی که سود حاصل از سرمایهگذاری در بازارهای غیرمولد، بیشتر از سود ناشی از سرمایهگذاری در بخش تولید باشد، سرمایههای سرگردان به این سمت حرکت خواهند کرد. از همین رو دولتها تلاش میکنند با اجرای سیاستهایی، مانع بروز چنین شرایطی شوند؛ چراکه در صورت برهم خوردن این نامعادله به نفع فعالیتهای غیر تولیدی و مخرب، نهتنها سرمایههای سرگردان بلکه حتی بخشی از سرمایههای تولید هم به سمت این فعالیتها هدایت میشوند.
سیستم مالیاتی در کشور همیشه ممیزمحور اداره شده که یکی از نتایج آن، فرار مالیاتی بوده است؛ اما با حرکت به سمت سیستمی و هوشمند شدن مالیات ستانی و راهاندازی سامانه مودیان، علاوه بر کاهش فرار مالیاتی، شفافیت در این حوزه بیشتر میشود.
در طرح مالیات بر عایدی سرمایه، عملاً دخالت عوامل انسانی حداقل شده و تقریباً کلیه فرایندها به صورت سامانهای انجام میگیرد. انجام سامانهای این فرایندها، باعث میشود که از یک طرف اجحاف در حق مودی مالیاتی و از طرف دیگر اعمال سلیقه در اخذ مالیات صورت نگیرد که این کاملاً به عدالت اقتصادی نزدیکتر است.
با این حال اجرای این قانون در سالهای اول میتواند منابع مالی مناسبی را نصیب دولت کند. بدین ترتیب دولت از محل سودهای بادآورده سوداگران منابعی به دست میآورد که با آن میتواند به توسعه زیرساختهای کشور یا حمایت از معیشت اقشار کم برخوردار جامعه کمک کند. هرچند در صورت اجرای کامل این پایه مالیاتی و برقرار بودن برخی شرایط دیگر، پس از گذشت چند سال درآمد حاصل از این مالیات به شدت کاهش یافته و صرفاً جنبه تنظیمی آن برای باقی میماند.
افزایش درآمد دولت با اجرای مالیات بر عایدی سرمایه
مهمترین دستاورد اجرا شدن مالیات بر عایدی سرمایه، کاهش صرفه فعالیتهای سوداگرانه و هدایت سرمایهها به تولید است.
مطابق این طرح که در حال حاضر در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده است، مازاد ارزش دارایی در زمان انتقال آن نسبت به ارزش در زمان تملک، عایدی سرمایه محسوب و مشمول مالیات میشود.
دولت قبل با این ادعا که در حال تنظیم لایحه مالیات بر مجموع درآمد و عایدی سرمایه است، مانع از بررسی طرح مجلس شد؛ اما وزیر اقتصاد دولت سیزدهم که خود یکی از طراحان این طرح در مجلس یازدهم بود، بارها خواستار تصویب هرچه سریعتر این طرح در صحن علنی مجلس شد. طرحی که در صورت تصویب، نقش مهمی در کاهش التهابات بازارها و بهبود رونق اقتصادی ایفا میکند.