رتبه ۹ جهانی ایران در تولیدات علمی صنعت نانونساجی/از تولید البسه معطر و ضد بو تا ساخت دستگاه‌ها

تولید منسوجات پلی‌استری رشدی روزافزودن در صنعت نساجی داشته است و در سال‌های اخیر همزمان با رشد و گسترش فناوری نانو، تولید منسوجات ضد میکروبی با استفاده از نانو نقره نیز به عنوان ماده فعال به میزان قابل توجهی گسترش یافته است. پتروشیمی شهید تندگویان برای ایجاد ماندگاری خاصیت ضدمیکروبی در برابر شست‌وشو و سایش گرانول ضد میکروبی پلی اتیلن ترفتالات را با تثبیت ذرات نانو نقره دی اکسید تیتانیوم روی ماده اولیه در فرآیند پلیمریزاسیون تولید کرده است.

به گزارش ایسنا، صنعت نساجی، صنعتی دیرپا است که از ابتدایی‌ترین تجهیزات تولید پوشاک، آغاز و امروزه به یکی از گسترده‌ترین صنایع جهان تبدیل شــده است. این صنعت با زنجیره تولید از مواد اولیه، الیاف، ریســندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ، تکمیل، پوشاک، منسوجات صنعتی، فرش، چرم و غیره همواره میدان گسترده‌ای برای رشد و توسعه فناوری بوده است و این امر سبب شده که امروزه استفاده از فناوری‌های مدرن، بیش از هر زمان دیگری ضرورت یابد، به طوری که با به‌کارگیری فناوری‌های جدید، منسوجات خصوصیات جدیدی پیدا کرده‌اند که برخی از آنها تاکنون ناشــناخته بوده است.

میکروب‌ها، باکتری‌ها و میکرو ارگانیسم‌ها از دلایل اصلی ایجاد بیماری‌ها، عفونت‌ها و ایجاد بوی بد روی فرش هستند، از این رو تولید فرش ضدمیکروبی برای جلوگیری از بو گرفتن فرش در اثر تماس عرق بدن در مراکز پر رفت و آمد مانند مســاجد و نواحی مسکونی در دستور کار فناوران کشور قرار گرفت و در این راستا فرش ماشینی ضدمیکروبی و ضدبو با ثبات بالای شستشویی در یکی از شرکت‌های تولید فرش به تولید رسید.

گرانول نانو کامپوزیتی پلی اتیلن ترفتالات

از این رو در ایران تاکنون در حوزه نانو نساجی، بیش از ۶۰۰ پایان‌نامه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری انجام شده و متخصصان زیادی در حال فعالیت در این حوزه هستند. در حال حاضر بر اساس گزارش مؤسسه رصد فناوری scientifics در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، ایران با تولید ۳ درصد علم نانو نساجی جهان بالاتر از کشورهایی چون «اسپانیا» و «برزیل» قرار گرفته است:

رتبه	کشور	تعداد انتشارات	درصدکل
۱	امریکا	۱۶۷	۱۵
۲	چین	۱۱۵	۱۱
۳	کره‌جنوبی	۷۴	۷
۴	هند	۶۹	۶
۵	انگلستان	۵۴	۵
۶	آلمان	۴۶	۴
۷	ایتالیا	۳۹	۴
۸	فرانسه	۳۳	۳
۹	ایران	۳۲	۳
۱۰	برزیل	۲۷	۲
۱۱	اسپانیا	۲۴	۲
۱۲	ژاپن	۲۱	۲
۱۳	پرتغال	۱۹	۲
۱۴	سوئیس	۱۸	۲
۱۵	مصر	۱۸	۲

ضدمیکروب، ضدقارچ، ضدبو و حساسیت پوستی، ثبات در برابر شست‌وشوهای مکرر و رهایش حداقلی در محیط زیست از مزایای این نخ‌ها است.

این مواد در تولید منسوجات خانگی، بی بافت و فنی مانند منسوجات بیمارستانی، ورزشی، نظامی و اتومبیل کاربرد دارند.

با توجه به کاربردهای متنوع منسوجات پلی پروپیلنی، تولید مستربچ‌های نانو کامپوزیتی پلی پروپیلن-نانو اکسید روی، ماده اولیه ارزشمندی برای حفاظت منسوجات در برابر میکروب‌ها، بوی بد و تاثیرات اشعه فرابنفش است و یکی از شرکت‌های فناور امکان تولید این مستربچ‌ها را با ارزیابی خواص عملکردی به‌کارگیری در فرآیند تولید الیاف ایجاد کرده است. این محصول برای تولید الیاف و نخ‌ها، منسوجات بیمارستانی و منسوجات محافظ اشعه فرابنفش در پرده و سایبان و لباس کار به‌کار می‌رود.

ایجاد آلودگی‌ها روی سطح چرم یا چوب ضمن ایجاد خفگی سطح سبب فرسایش و تخریب زودرس برای مولکول‌های سطح می‌شود و در صورت مرطوب شدن سطح آغشته به این گونه واکس‌ها سطح شوره زده و موجب خشکی و ترک سطحی سطوح خواهد شد. تونیک گیاهی با استفاده از فناوری نانو و ترکیبات گیاهی با دارا بودن خصوصیت آنتی باکتریال، نرم‌کنندگی، پاک‌کنندگی و براق‌کنندگی برای انواع مصنوعات چرمی و چوبی قابل استفاده است.

بر این اساس امروزه کشورهای در حال توسعه به این نتیجه رسیده‌اند که توسعه فناوری نانو می‌تواند راه حلی برای حفظ رقابت صنعت نساجی با سایر کشورها خصوصا کشورهای دارای تولید ارزان ایجاد کند. از منظر زیسـت محیطی نیز فناوری‌های نانو سبز می‌توانند با ارائه راه حل‌های دوستدار محیط زیست برخی چالش‌های زیست محیطی را برطرف کرده و چشم‌اندازهای جدیدی ایجاد کنند.

با توجه به رشد فناوری نانو در صنعت نساجی، جذابیت تولید مواد چند منظوره بیشتر شده و در این راستا نانو روی با دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد اشعه فرابنفش مورد توجه قرار گرفته است.

با توجه به توسعه کاربردهای پلی‌استر در صنعت تولید الیاف، رویکرد ایجاد کارکردهای جدید در منسوجات پلی استری نیز افزایش پیدا کرده است. در این راستا یکی از شرکت‌های فناور به عنوان یکی از شرکت‌های شاخص در تولید نخ‌های پلی استری اقدام به تولید نخ‌های پلی استر ضدمیکروبی کرده است. خاصیت ضدمیکروبی با ماندگاری دائم این محصولات به دلیل نوع فرایند تولید، امکان توسعه کاربردهای منسوجات ضدمیکروبی را فراهم خواهد آورد.

در تولید امولســیون معطر، از نانومواد درخت‌سان استفاده شد که از جدیدترین حوزه‌های فناوری‌های نانو است. از ویژگی‌های اصلی این مواد، دارا بودن گروه‌های انتهایی فعال زیاد و همچنین وجود فضای خالی در بین شاخه‌های اتصال دهنده درونی اســت که این دو ویژگی سبب اتصال و محبوس شدن ترکیبات معطر در ساختار درخت‌سان به مدت طولانی خواهد شد.

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان موفق به ساخت دستگاه پلاسمای سرد اتمسفری شد. بهبود خواص آبدوستی برای تر شدن و رنگرزی آسان‌تر، بهبود خواص آبگریزی برای ضدآب، ضدروغن یا ضدچرک کردن پارچه‌ها، ضدنمدی کردن پشم، تسهیل فرایند آهار زدایی، آنتی باکتریال کردن منسوجات، ایجاد خواص ضدآتش، آنتی استاتیک و ضدچروک از مزایای کاربرد این دستگاه در صنعت نساجی به شمار می‌رود.